COELO deed in opdracht van Den Helder onderzoek naar het toetsingskader voor door de gemeente te verstrekken leningen en garanties. Aangezien dit onderwerp zeer actueel is kan het rapport ook voor andere gemeenten interessant zijn. Het bevat onder meer een overzicht van bestaande beleidsnota’s op dit terrein en een stappenplan dat als toetsingskader kan dienen voor aanvragen van leningen of garantstellingen. U kunt het rapport hier downloaden.

Gemeenten ontvangen in 2015 van het rijk €33 miljard via 61 verschillende uitkeringen. Zes miljard komt binnen via specifieke uitkeringen (geoormerkt) en 27 miljard via het gemeentefonds (vrij besteedbaar). De algemene uitkering is met €14 miljard de grootste gemeentefondsuitkering. Daarnaast worden via dat fonds 31 decentralisatie-uitkeringen verstrekt (€1 miljard), 5 integratie-uitkeringen (€11 miljard) en 4 overige uitkeringen (€0,1 miljard). Het totaalbedrag aan uitkeringen is het hoogst voor Heerlen. Per inwoner ontvangt Heerlen €3468. Dat blijkt uit de Atlas Rijksuitkeringen aan gemeenten 2015 die vandaag verschenen is. Lees hier het persbericht. Bekijk hier de kaart met de hoogte van de uitkeringen per gemeente.

20 augustus 2015
Gemeenten in Nederland hanteren verschillende tariefsystemen voor de afvalstoffenheffing. De meeste gemeenten hanteren een vast tarief per jaar. Het aan de straat zetten van meer afval kost dan niets extra. Steeds meer gemeenten hanteren echter een gedifferentieerd tarief (diftar). Huishoudens betalen dan meer naarmate zij meer afval produceren. Om deze ontwikkeling in beeld te brengen heeft COELO een filmpje ontwikkeld. Dit filmpje laat per jaar zien welke gemeenten een gedifferentieerd tarief hanteren voor de afvalstoffenheffing. Bovendien laat het filmpje ook heel duidelijk zien dat gemeenten die diftar invoeren vaak in gebieden liggen waar al veel diftargemeenten zijn. Dit sluit nauw aan bij eerder onderzoek van COELO.

Bekijk hier het filmpje.

13 augustus 2015

Corporaties kunnen geld lenen onder borging van een kredietgarantie. Uit onderzoek van COELO en BNG Bank dat vandaag wordt gepubliceerd in het vakblad ESB, blijkt dat dit garantiestelsel de sector een rentevoordeel van ongeveer 700 miljoen euro per jaar oplevert. Het garantiestelsel blijkt bovendien nog steeds houdbaar te zijn. Tussen 1990 en 2012 zijn twintig corporaties gered. Hiermee was een bedrag van 1,3 miljard euro gemoeid, wat (gecorrigeerd voor inflatie) neerkomt op zo’n 70 miljoen euro per jaar. De steunbedragen zijn dus fors minder dan het rentevoordeel. Hoewel het garantiestelsel ook tot indirecte kosten kan leiden is het dus waarschijnlijk dat de baten van het stelsel, de kosten overstijgen.

Bovendien blijkt het garantiestelsel geloofwaardig: BNG Bank monitort individuele corporaties alleen als deze een ongeborgde lening aanvragen. Voor geborgde leningen wordt er vertrouwt op de borging. Ten slotte blijkt dat corporaties even hoge rentes betalen als gemeenten. Het garantiestelsel voor corporaties (waarbij individuele leningen gewaarborgd zijn) blijkt dus even geloofwaardig als dat voor gemeenten (die volledig geborgd zijn via de "Artikel-12" procedure).

Lees hier het artikel in het vakblad ESB. Het persbericht vindt u hier.

4 juni 2015

Om de gemeentelijke watertaken te bekostigen, heffen gemeenten rioolheffing. De hoogte van het tarief voor deze heffing kan om meerdere redenen verschillen tussen gemeenten. COELO onderzocht voor Zaanstad waarom de rioolheffing in deze gemeente de laatste jaren relatief hoog is, vergeleken met de andere grote gemeenten. Het blijkt dat een belangrijke reden hiervoor is dat Zaanstad naar verhouding veel riolering vervangt. Dit brengt hoge investeringen met zich mee. Omdat Zaanstad te kampen heeft met een slappe bodem, gaat de riolering niet lang mee en is er vaak vervanging nodig. Echter, ook vergeleken met soortgelijke gemeenten, kent Zaanstad een hoog vervangingspercentage. Mogelijk komt dit doordat Zaanstad een onderhoudsachterstand moet wegwerken. Ook kan het zijn dat andere gemeenten hun vervangingen langer uitstellen. Een tweede oorzaak van de hoge tarieven is dat Zaanstad zoveel mogelijk kosten toerekent aan de rioolheffing. Gemeenten hebben namelijk enige vrijheid om bepaalde kostenposten al dan niet toe te rekenen aan de rioolheffing. Met name kwijtschelding vormt voor Zaanstad een belangrijke toegerekende kostenpost. Ten derde dekt Zaanstad alle kosten voor watertaken uit de rioolheffing waar sommige onderzochte gemeenten een deel van de kosten uit de algemene middelen financieren. Dit heeft echter slechts beperkte invloed op de tariefverschillen. Het volledige rapport vindt u hier.