7 april 2015
Huishoudens moeten een goede afweging kunnen maken tussen de belastingdruk en voorzieningenniveau in de gemeente. Goed zicht op de hoogte van de lokale lasten is daarvoor onontbeerlijk. Doordat veel gemeenten precariobelasting heffen op leidingen van nutsbedrijven wordt dat zicht vertroebeld. Dat blijkt uit onderzoek van Corine Hoeben van COELO.
Lees hier het artikel in Me Judice.
24 maart 2015
Huishoudens betalen in 2015 gemiddeld 12 euro meer voor de gemeentelijke woonlasten dan in 2014. Huishoudens betalen in 2015 gemiddeld 1,7 procent meer dan vorig jaar. Dat is een beperkte stijging. Dit blijkt uit de Atlas van de Lokale Lasten die COELO vandaag presenteert. U kunt hier het persbericht lezen. In dit rapport staan de belangrijkste ontwikkelingen op macroniveau. Hier kunt u de tarieven per gemeente,waterschap en provincie zien.
Bekijk hier de uitzending van Kassa over de Atlas van de lokale lasten 2015.
12 maart 2015
Gemeentelijke samenwerkingsverbanden betalen op leningen met identieke kenmerken structureel hogere rentepercentages dan individuele gemeenten, terwijl het in beide gevallen om risicovrij krediet gaat. Dat wijst op ondoelmatigheid. Pas heringedeelde gemeenten betalen daarentegen geen hogere rente. Dat blijkt uit onderzoek van COELO en BNG Bank.
Het gevonden verschil is, hoewel zeer significant, niet groot: een rentetarief dat circa vier procent (niet procentpunt) hoger ligt. Op zichzelf leidt dit dus niet tot zorgwekkend grote vermijdbare kosten bij samenwerkingsverbanden. Het probleem is echter dat de achterliggende oorzaak van de hogere rente ook bij andere kostenposten een rol zou kunnen spelen. Dan is de hier gevonden ondoelmatigheid slechts het topje van de ijsberg. Behalve de al bekende gebrekkige democratische controle zou dan ook de kleinere doelmatigheid tegen samenwerking pleiten. Voor een goede afweging tussen enerzijds samenwerking en anderzijds gemeentelijke herindeling is het belangrijk dat beleidsmakers hier meer zicht op te krijgen.
Lees hier het artikel in het vakblad ESB. Het onderzoeksrapport vindt u hier (engelstalig).
24 februari 2015
Huishoudens betalen verschillende belastingen aan het waterschap. Huishoudens zonder vermogen en met een inkomen op bijstandsniveau komen in de meeste waterschappen in aanmerking voor kwijtschelding. Zij hoeven hun aanslag dan niet te betalen. Voor het waterschap betekent kwijtschelding echter dat er minder inkomsten zijn. De belastingopbrengsten zijn voor waterschappen de belangrijkste bron van inkomsten. Als een deel van de huishoudens kwijtschelding krijgt dan betekent dit dat de andere belastingbetalers (huishoudens en bedrijven) hierdoor een hoger tarief betalen. Het waterschap moet immers de kosten wel kunnen dekken.
Door de recessie is het aantal huishoudens dat in aanmerking komt voor kwijtschelding de afgelopen jaren gestegen. De rekeningcommissie van het Hoogheemraadschap van Delfland wilde graag weten welk effect dit heeft op de tarieven van het waterschap en de lastendruk van huishoudens en bedrijven. Ook wilde de rekeningcommissie inzicht in de mogelijkheden om kwijtschelding te beperken en de effecten hiervan op tarieven en lastendruk. Corine Hoeben van het COELO heeft dit in beeld gebracht. Het onderzoeksrapport vindt u hier.
29 januari 2015
Het kabinet onderzoekt of en hoe het gemeentelijke belastinggebied kan worden verruimd. Een belangrijk argument is dat gemeenten bij een groter eigen belastinggebied een betere afweging zouden maken tussen meer of minder inkomsten en meer of minder gemeentelijke uitgaven. Dit veronderstelt wel dat gemeenten anders omgaan met lokale belastinginkomsten dan met uitkeringen van het Rijk. Of dat zo is was echter nooit onderzocht.
Onderzoek van COELO en CPB ondersteunt nu dit argument. Als gemeenten meer geld uit rijksuitkeringen ontvangen dan verhogen ze hun uitgaven; de belasting gaat niet of nauwelijks omlaag. Gemeenten die minder rijksgeld gaan ontvangen verhogen de belastingen wel iets, maar minder dan de standaard economische theorie voorspelt. Dit staat bekend als het flypapereffect. Door het flypapereffect zijn rijksuitkeringen erg bepalend voor het bestedingsniveau van gemeenten.
Dit is juist voor Nederland erg relevant, omdat een groot deel van de gemeentelijke inkomsten hier van het Rijk afkomstig is. Bij een grotere rol van lokale belastingen is het flypapereffect immers op een kleiner deel van het gemeentelijke budget van toepassing. Hiermee ontstaat voor gemeenten meer ruimte om het voorzieningenniveau aan te passen aan de lokale behoeften. Het gevonden flypapereffect ondersteunt dus het argument van het kabinet, dat een verruiming van het lokale belastinggebied de beleidsvrijheid en daarmee de ruimte om op lokaal niveau eigen afwegingen te maken vergroot.
