Een derde van alle woningen in Nederland is eigendom van woningcorporaties. Jacob Veenstra onderzocht in zijn proefschrift een aantal fundamentele thema’s waar corporaties mee te maken hebben.

Woningcorporaties kunnen (over de periode 2002-2012) naar schatting zo’n 25 tot 30 procent besparen op hun bedrijfslasten, als ze allemaal net zo efficiënt zouden zijn als de meest doelmatige. Circa de helft van deze ondoelmatigheid wordt veroorzaakt door het opereren op een te grote schaal. De fusiegolf van de laatste decennia lijkt dus te ver doorgeschoten.

Uit het proefschrift blijkt ook dat het garantiestelsel voor corporaties tot grote voordelen leidt. Vanwege het stelsel besparen corporaties jaarlijks zo’n 0,7 tot 1 miljard euro op hun rentekosten. Die besparing is veel groter dan de saneringssteun van gemiddeld 68 miljoen euro per jaar (tussen 1990 en 2012) om corporaties te redden.

Het laatste deel van het proefschrift richt zich op het huurbeleid van corporaties. De huur(verhoging) van sociale huurwoningen is wettelijk begrensd tot landelijke maxima. Een hogere huurstijging is alleen mogelijk bij verhuizing van de huurder of bij woningverbetering. Het blijkt echter dat wanneer de kwaliteit van het bezit stijgt, de huur/kwaliteit-verhouding juist daalt. Woningverbetering wordt door corporaties dus niet gebruikt om extra opbrengsten te genereren. Ten slotte stelt Veenstra vast dat de huurverhoging van een corporatie deels afhangt van de huurverhoging van naburige corporaties.

Het hele proefschrift kun u hier downloaden. Klik hier voor het persbericht.

8 september 2016

De provincie Groningen wil Haren laten fuseren met Groningen en Ten Boer. Als belangrijke reden wordt hiervoor het kwetsbare financiële perspectief van Haren genoemd. COELO onderzocht in opdracht van de Stichting Burgercomité Haren of de financiële positie van Haren inderdaad een goede reden vormt voor de door de provincie voorgestelde gemeentelijke herindeling. Het antwoord is nee.

De financiële positie van Haren is zwak. Maar deze vormt geen acuut probleem. De provincie heeft dat in zijn rol als financieel toezichthouder ook niet aangegeven. De financiële positie van Haren is bovendien niet uitzonderlijk. Er zijn veel gemeenten die er vergelijkbaar voorstaan. Ook Ten Boer en Groningen scoren niet op alle financiële kengetallen beter. De zwakke financiële positie is het gevolg van het door Haren in het verleden gevoerde beleid, niet van door de gemeente onbeïnvloedbare omstandigheden. Met voldoende politieke wil kan het probleem door de gemeente zelf worden opgelost.

Lees hier het onderzoeksrapport.

29 augustus 2016

Meer dan 100 gemeenten belasten nutsbedrijven met precariobelasting op ondergrondse leidingen. De nutsbedrijven rekenen dit door aan hun klanten. Die klanten zijn vooral huishoudens. Zij betalen de uiteindelijke rekening. Uit onderzoek blijkt dat deze onzichtbare belasting kan oplopen tot 86 euro per huishouden per jaar. Gemeenten nemen deze precariobelasting op leidingen niet mee als zij de gemeentelijke woonlasten in de eigen gemeente vergelijken met die in andere gemeenten. De gemeentelijke woonlasten lijken dan lager dan zij zijn.

De minister heeft een wetsvoorstel naar de kamer gestuurd waarmee de precariobelasting op leidingen in tien jaar tijd wordt afgeschaft. Huishoudens zouden dan dus nog tien jaar ongemerkt belasting betalen aan de gemeente. Dat is onwenselijk. De hervorming van het gemeentelijke belastinggebied die ook door minister Plasterk is geschetst biedt een mooie gelegenheid om de precariobelasting op leidingen sneller af te schaffen zodat huishoudens weer zicht krijgen op de gemeentelijke belastingen die zij betalen.

Dit schrijft Corine Hoeben vandaag in een artikel in het economenblad ESB. Klik hier voor het artikel. Klik hier voor het persbericht.

29 augustus 2016

De bestuurlijke omgeving van gemeenten is de laatste jaren sterk veranderd. De manier waarop gemeenten worden bekostigd loopt daarbij achter. Het is tijd om keuzes te maken, schrijft Maarten Allers deze week in een essay in Binnenlands Bestuur. ...

26 augustus 2016

Woningcorporaties mogen binnenkort alleen nog uitbreiden in één woningmarktregio. Dit is een goede aanleiding om schaalverkleining te overwegen. Gefuseerde corporaties zijn namelijk meestal inefficiënt groot. Dat schrijven Jacob Veenstra, Maarten Allers en Rik Koolma in economenblad ESB. Klik hier voor het artikel. Klik hier voor het eerder verschenen Engelstalige artikel.

15 augustus 2016