COELO bestaat sinds 1993. Al die jaren van onderzoek naar economische en financiële aspecten van decentrale overheden hebben veel nieuwe inzichten opgeleverd. Soms gaan die lijnrecht in tegen wat algemeen wordt gedacht. Hieronder geven we een – zeker niet uitputtend - overzicht van een aantal interessante inzichten, zaken die we weten dankzij de bijdrage van COELO, uitgesplitst naar onderzoeksthema.

Algemeen

• Ondanks het decentralisatiebeleid zijn de overheidsuitgaven in Nederland sinds 1996 niet minder centraal geworden (Decentralisatiebeleid van de overheid niet in uitgaven terug te zien, 2019)
• De wetenschap dat gemeenten in financiële nood zullen worden gered (artikel 12) leidt niet tot financieel onverantwoordelijk gedrag van gemeenten. Dat komt vermoedelijk doordat gemeenten die een artikel 12-uitkering ontvangen hun financiële autonomie kwijtraken (The Dutch local government bailout puzzle, 2014)
• Een financieel tekort op de uitvoering van de bijstand prikkelt gemeenten sterker om de  bijstandspopulatie te verkleinen dan een financieel overschot (Lessen uit de bijstand voor decentralisatie, 2014)

 Lokale lasten

• Als de huizenprijzen stijgen, verlagen gemeenten hun ozb-tarieven (Tarief onroerendezaakbelasting daalt als huizenprijs stijgt, 2020)
• Van alle belastingen en sociale premies betalen we maar 3 procent aan gemeenten (Atlas van de lokale lasten 2020)
• Gecorrigeerd voor inflatie zijn de woonlasten voor huishoudens de afgelopen 10 jaar nauwelijks gestegen (Atlas van de lokale lasten 2020)
• De hoogte van het ozb-tarief hangt mede af van de tarieven in buurgemeenten (Tax mimicking and yardstick competition among local governments in the Netherlands, 2005)
• Financiële schokken leiden zelden tot hogere of lagere lokale belastingen (Hoogte gemeentelijke belasting ongevoelig voor mee- of tegenvallers, 2016)
• Door huishoudens hun afval per kilo, liter of zak te laten betalen daalt de hoeveelheid aangeboden afval (Effects of unit-based garbage pricing: A differences-in-differences approach, 2010)
• Het verschil in gemeentelijke woonlasten is veel kleiner dan wordt gedacht. In 72 procent van de gemeenten liggen de woonlasten tussen de 700 euro en de 900 euro (Atlas van de lokale lasten 2020)

Herindeling en samenwerking

• Gemeentelijke herindeling heeft in Nederland niet geleid tot lagere gemeentelijke uitgaven of belastingen (The effects of local government amalgamation on public spending, taxation, and service levels: Evidence from 15 years of municipal consolidation, 2016)
• Gemeentelijke samenwerking leidt in totaal niet tot lagere uitgaven. Wel levert samenwerking bij belastinginning een besparing op – maar de totale uitgaven dalen niet (Intermunicipal cooperation, public spending and service levels, 2017)
• Gemeentelijke herindeling leidt niet tot minder samenwerking tussen gemeenten (Gemeentelijke fusies leiden niet tot minder samenwerking, 2019)
• Gemeentelijke samenwerkingsverbanden betalen op identieke, risicovrije leningen een hogere rente dan gemeenten (Intermunicipal cooperation, municipal amalgamation and the price of credit, 2016)

Rijksuitkeringen aan gemeenten

• In gemeenten die een hogere, vrij besteedbare, uitkering van de rijksoverheid krijgen stijgen de huizenprijzen (Capitalization of equalizing grants and the flypaper effect, 2016)
• De algemene uitkering kan zonder grote herverdeeleffecten over gemeenten worden verdeeld met behulp van veel minder verdeelmaatstaven dan nu worden gebruikt (Verdeling geld voor gemeenten kan veel eenvoudiger, 2011)
• De verdeling van de algemene uitkering over gemeenten verevent minder dan de Memorie van toelichting van de Financiële-verhoudingswet aangeeft. Met een andere formule (dus niet met meer maatstaven) is dit eenvoudig op te lossen (Gemeentefonds verevent minder dan gedacht, 2010)

Lokale democratie

• Lokale politici worden beoordeeld op nationaal economisch beleid (Lokale politici worden beoordeeld op nationaal economisch beleid, 2017)
• Stemmachines beïnvloeden uitkomst verkiezingen niet (Stemmachines beïnvloeden verkiezingsuitkomst niet, 2007)